کانال های توزیع خدمات گردشگری
آنچه میخوانید:
توزیع مستقیم Direct Distribution
مزایا
- صرفهجویی در وقت
- افزایش سود، عامل ضد کمیسیون
- انعطاف پذیری، عرضه کننده می تواند در ارائه خدمات تغییراتی ایجاد کند.
- کنترل بیشتر، مشتری احساس راحتی می کند و با عرضه کننده تماس مستقیم برقرار و توصیه ها را دریافت می کند.
معایب
- شرکت کننده برای داشتن یک نیروی فروش دائمی، هزینه های زیادی متحمل می شود.
- واکنش واسطه ناراضی به دلیل این که مشتری میتوانست به جای مراجعه مستقیم، از طریقه واسطه اقدام کند. ممکن است عرضه کننده با به انحصار درآوردن محصولات، مشتریانی را از دست بدهد که می خواستند با واسطه کار کنند.
توزیع غیر مستقیم Indirect Distribution
در این نوع سیستم توزیع، عرضه کننده ی محصول یا خدمات از طریق واسطه مشتری با مصرف کننده تماس برقرار می کند؛ مانند عمده فروش محصولات و خدمات مسافرتی که می تواند تعداد زیادی اتاق برای دوره ی مشخصی کرایه کند و این اتاق ها را به عنوان بخشی از محصولات و خدمات در اختیار مسافر قرار دهد. در این سیستم نیز هر دو طرف معامله از مزایایی برخوردار خواهند شد
مزایا برای مسافر یا مشتری
- مشاور حرفه ای: مشتری از دیدگاه های تخصصی بهره مند می شود و سازمان ها هم بدون تعصب مسافر را راهنمایی می کنند.
- تنوع بیشتر: واسطه ها به دلیل ارتباط با چندین عرضه کننده، می توانند محصولات متنوع تری داشته باشند.
- قیمت پایین تر: واسطه ها با چانه زدن، خدمات را به قیمت کمتری به مسافر ارائه می دهند و مسافر مجبور نیست پول بیشتری پرداخت کند.
- پرداخت یکجا: مسافر با پرداخت یکجای هزینه ها، نیازی به نقل و انتقال دائمی پول ندارد.
مزایا برای عرضه کننده
- لازم نیست عرضه کننده از نیروی فروش استفاده کند.
- پول را واسطه ها وصول می کنند و تولید و عرضه را عرضه کننده بر عهده می گیرد، در این سیستم توزیع، نقش واسطه ها بسیار اهمیت دارد، زیرا میان خریدار و فروشنده ارتباط برقرار می کند. این ارتباطات در شکل زیر نشان داده شده است
اشکال واسطه
قبل از پرداختن به اشکال مختلف واسطه، به شرح عناوین شکل بالا می پردازیم
تولید کننده Producer
محصولات صنعت گردشگری یا توریسم اساسأ شامل شرکت های حمل و نقل، امکانات اقامتی و جاذبه هاست، چه طبیعی چه مصنوعی. بنابراین تولید کنندگان این محصولات یا خدمات شامل شرکت های حمل و نقل هوایی، زمینی (جاده ای و ریلی) و دریایی هستند؛ همچنین هتل ها یا سایر اشکال امکانات اقامتی و تسهیلات گوناگونی که برای جلب گردشگر طراحی شده است، مانند میراث فرهنگی، پارک های تفریحی و ورزشی و پیست های اسکی. این خدمات می تواند یا مستقیما از طریق دفاتر خدمات مسافرتی (آژانس های مسافرتی) یا از طریق گردانندگان تور فروخته شود.
عمده فروش wholesaler
این واسطه بین عرضه کننده ی محصولات و خدمات گردشگری و آژانس ها مانند یک پل ارتباطی عمل می کند. تورهای گروهی را طراحی و اجرا می کند و از عرضه کنندگان محصولات و خدمات امور مسافرتی هم حجم های بزرگی از محصولات را می خرد که شامل بلیت هواپیما، اتاق، غذا، امکانات تفریحی، حمل و نقل زمینی، گردش در شهر و هزینه های ورودی اماکن دیدنی است. این خریدها همراه با تخفیف است. عمده فروش بابت رزرو تعداد مشخصی اتاق در یک بازه ی زمانی معین، بخشی از هزینه ها را به هتل می پردازد و سپس با دریافت پول از سازمان یا دفاتر خدمات مسافرتی و استفاده از اتاق ها، نسبت به پرداخت بقیه هزینه ها به هتل اقدام می کند.
گردانندگان تور Tour Operator
این نوع واسطه در واقع همان عمده فروش نیز هست که در سطح پایین تر به ارائه ی خدمات و محصولات مسافرتی اقدام می کند. فرق دیگر این است که عمده فروش مسافر را در مقصد و نیز برای بازگشت او به مبدأ برنامه ریزی می کند، اما تورگردان فقط تا مقصد مسئولیت برنامه ریزی را بر عهده دارد. تور گردانان با خرید صندلیهای هواپیما در حجم بالا، امکان استفاده از قیمت های پایین تر را خواهند داشت؛ زیرا با نرخ خالص توسط عرضه کننده فروخته می شود.
خرده فروش Retailer
این نوع واسطه در قالب دفاتر خدمات مسافرتی یا آژانس های مسافرتی عمل می کند و میان دریافت کننده ی خدمات و محصولات ارتباط برقرار می کند. در زنجیره ی توزیع و فروش بلیت، اتاق و غذا، تمهیدات مربوط به گردش و تفریح مسافران نقش خرده فروش به مانند نقش واسطهای است که میان مسافر و عرضه کننده ارتباط برقرار می کند و این همان عملکرد آژانس های مسافرتی است؛ البته برای خدماتشان طبیعتا پولی دریافت می کنند، بلکه حق همکاری یا کمیسیون بابت فروش هر کدام از خدمات خواهد بود؛ یعنی هر چه بیشتر بفروشند، بیشتر کمیسیون دریافت می کنند.
بخش خصوصی و دولتی در بحث توزیع
کانال های توزیع خدمات و محصولات صنعت گردشگری را بخش های خصوصی و دولتی حمایت می کنند.
بخش دولتی بخشی است که آن را مستقیما دولت کنترل و سازماندهی می کند و شامل سازمان های مرتبط با گردشگری نیز هست، مانند دفاتر گردشگری، شرکت هواپیمایی ملی، کشتیرانی، اداره گذرنامه و سایر خدمات مانند آموزش و پرورش و آموزش عالی که در رشته ی گردشگری مدرسه و دانشگاه دارند. بخش خصوصی نیز عهده دار ارائه ی خدماتی است مانند بیمه مسافر، امور مالی (شامل تسهیلات ارزی و کارت های اعتباری)، شرکتهای هواپیمایی که بخش خصوصی آنها را اداره می کند، مجلات و بروشورهای مسافرتی، جداول زمان بندی و خدمات و مشاوره ی مسافرتی به مشتریان خود.
در بحث بخش خصوصی و دولتی با دو واژه ی همکاری و هماهنگی روبه رو می شویم که در صنعت گردشگری نقش مهمی دارند. اگرچه بخش خصوصی عمدتا در جهت منافع شخصی قدم بر می دارد، اما بخش دولتی به منافع عام می اندیشد. با وجود این دو بخش، همکاری و هماهنگی میان آنها رسیدن به این اهداف را آسان تر می کند. بخش دولتی در ایجاد قوانین و به قاعده در آوردن فعالیتهای بخش خصوصی گام بر داشته است و با برنامه ریزی و بودجه بندی امکان ایجاد تسهیلات بیشتر را برای بخش خصوصی فراهم می آورد. بخش دولتی همچنین در حفظ آثار میراث فرهنگی نقش مهمی دارد و از دیگر فعالیتهای این بخش می توان از طرح درجه بندی (رتبه بندی) و طبقه بندی هتل ها نیز نام برد.
از رموز موفقیت صنعت گردشگری در هر کشوری شراکت تنگاتنگ میان بخش خصوصی و بخش دولتی است که می تواند ضمانت اجرایی موفقیت چرخه ی اقتصادی آن کشور باشد.
امیرعباس بشاش
روز جهانی گردشگری ۲۰۱۶ با موضوع “گردشگری برای توسعه پایدار” برگزار شد و تاکید بر نقش گردشگری در توسعه اقتصادی و اجتماعی پایدار جهانی داشت.