طبقه بندی هتل و انواع آن
آنچه می‌خوانید:
در سراسر دنیا تعداد هتل ها و مهمانخانه ها به سرعت رو به افزایش است و طبق برآوردها در سال ۱۹۹۳ بیش از ۱۱ میلیون اتاق برای مهمان ها وجود داشت که کل درآمد آنها به ۲۵۰ میلیارد دلار امریکایی می رسید. به همین دلیل، میزان تنوع هتل ها هم بیشتر شد و بر این اساس نیاز مهمانان بیش از پیش مورد توجه و اهمیت قرار گرفت تا آن جا که طرح طبقه بندی هتل ها مطرح و هر کشوری برای آن سیستم های مختلفی ارائه داد.
به طور کلی طبقه بندی و درجه بندی هتل ها به سه تعریف قابل قبول زیر اشاره دارد:
- طبقه بندی یعنی جداسازی اماکن اقامتی براساس نوع آن؛ یعنی تمایز میان هتل ها، متلها، مهمانخانه ها و..
- طبقه بندی یعنی تمایز اماکن اقامتی براساس مشخصات فیزیکی آنها مانند تعداد اتاق ها با داشتن حمام یا دوش و…
- درجه بندی یعنی تشخیص امکان اقامتی بر اساس اشکال مختلف سرویس دهی مانند تعداد وعده های سرویس دهی غذا یا داشتن سرویسی ۲۴ ساعته؛
لذا برای درک بیشتر طبقه بندی های قید شده، طرح طبقه بندی زیر را که در اکثر کشورها مورد تأیید است به منزله یک نمونه از طرح طبقه بندی بین‌المللی در نظر بگیرید.
در این طرح، طبقه بندی هتلها به عوامل زیر بستگی دارد:
مکان: هتل ها را می توان بر اساس مکان قرار گیری طبقه بندی کرد.
- هتل های حومه شهر Suburban Hotels:
این نوع هتل ها از شهر دور هستند و هدف، دور نگه‌داشتن مهمانان از هیاهو و ترافیک پر سروصدای شهر است. مهمانان این نوع هتل اساسا کسانی هستند که می خواهند چند روزی را از محیط شهر دور باشند. همچنین برای مسافرانی با بودجه کمتر و یا سازمانهایی که می خواهند سمینار و کنفرانس و برنامه های آموزشی داشته باشند مناسب است. این نوع هتل با توجه به رشد شهرکهای اقماری، تبدیل به مراکز فعالیت سرمایه گذاران شده است و برای آنها مراکزی را برای خرید، تجارت، اقامت و امور اداری به وجود آورده است. در بعضی از این نوع هتل ها، کلوپ ورزشی، خدمات لباسشویی و فضای اختصاصی برای سرو نوشیدنی نیز وجود دارد. - هتل های مرکز شهر Down - Town Hotels:
هتل هایی هستند که در مرکز یا قلب شهر با فاصله کمی از مراکز تجاری - اداری - تفریحی واقع شده اند، مهمانان این نوع هتل ها عموما کسانی هستند که برای انجام کاری در شهر یا بازاریابی و غیره به این هتل ها می آیند. در امریکا نرخ اشغال این هتل ها اکثرا روی ۶۸/۸ درصد قرار دارد و سالن های کنفرانس و تشریفات آن بسیار بزرگ طراحی شده و قیمت این نوع هتل ها نیز بالاست. - متل ها Motels یا Mo Hotels:
اماکنی اقامتی که در کنار بزرگراه ها قرار دارند و مورد استفاده ی مسافرانی اند که خوروی شخصی دارند و فقط قیمت اتاق را، که از طرح اروپایی پیروی می کند، پرداخت می کنند. طول مدت اقامت در این نوع اماکن معمولا کوتاه است. این نوع هتل ها رستوران، سوپر مارکت، ساندویچ فروشی، پمپ بنزین، فضای سبز مناسب و وسایل تفریحی محدود دارد. - هتل های تفریحی Resorts:
این نوع هتل ها نزدیک دریا، رودخانه، مناطق کوهپایه ای و کنار چشمه های آب معدنی قرار دارد. اکثر مهمانان به این نوع هتل به قصد استراحت، شرکت در فعالیت های تفریحی و سرگرمی، گردش و گذراندن تعطیلات وارد می شوند و به خصوص این که طرفداران اکوتوریسم به دلیل تمرکز بر جاذبه های طبیعت، به آن علاقه‌مندند. - هتل های شناور Floatels:
هتل هایی هستند که روی سطح آب ( روی رودخانه ها یا دریاچه ها ) به صورت شناور قرار دارند و گاهی تعدادی از آنها به طور دائم در بندر لنگر انداخته اند. مانند قایق های اتاق دار که مجهز به تمام امکانات مورد نیاز مهمانان است. کشتی های مجلل قدیمی را نیز تبدیل به هتل می کنند و فضایی خیال انگیز در آن ایجاد می کنند. این کشتی ها دارای تعدادی رستوران با غذاهای متفاوت، انواع اتاق های سوئیت، سالن های حرکات موزون و مراکز خرید است و از کارکنان پذیرایی آموزش دیده، ماهر و خوش ذوق بهره می برد.قایق های سرپوشیده در لنگرگاه نیز امکاناتی دارد که شامل موارد زیر است:
اتاق نشیمن، غذاخوری و تعدادی اتاق خواب، امکان برقراری ارتباط تلفنی، حمام های مدرن و بهداشتی، دکور بسیار زیبا و مجلل، امکان استفاده از عرشه قایق ها برای آفتاب گرفتن. این قایق ها را مالک آن اداره می کند و مالک مسئولیت آشپزی، نظافت و برخی از امور کوچک را هم بر عهده دارد.
گاهی هم قایق های کوچک تر در این نوع کشتی ها برای حمل و نقل در اطراف دریاچه استفاده میشود و دستفروشان برای فروش کالای خود به اطراف این کشتیها می آیند. این نوع اقامت برای مسافرانی با هر بودجه ای مناسب است. - هتل های فرودگاهی Airport Hotel:
هتل هایی هستند که نزدیک فرودگاه قرار دارند. این هتل ها عموما وابسته به مسافران هواپیمایی ها، خدمه هواپیما و... هستند. این نوع هتل ها معمولا به صورت Package و تخفیف دار عمل می کنند. مسافران تجاری یا اهل کسب و کار این نوع را بیشتر ترجیح می دهند. در این نوع هتل، کافی‌شاپ ۲۴ ساعته، داروخانه و غرفه های فروش صنایع دستی فعال است. مهمانان به برنامه ها و اطلاعات پروازهای ورودی و خروجی، سرویس ایاب و ذهاب به فرودگاه و امکانات نگهداری از جامه دان ها دسترسی خواهند داشت. - اردوگاه ها Camps:
این نوع اماکن اقامتی در مسیر جاده های طولانی قرار دارند. مسافران با خودروی شخصی که اکثرا مجهز به کاروان است در این مکان های بین راهی اقامت می کنند و در محل های ویژه پارکینگ قرار می گیرند. این فضاها دارای آب لوله کشی، اتصالات برق به تفکیک برای هر کاروان، حمام و سرویس بهداشتی مشترک با امکانات آب سرد و گرم است. - رزیدنتال هتل Residential Hotel:
اتاق های این نوع هتل به مدت یک ماه اجاره داده می‌شوند و مانند یک آپارتمان یا یک سوئیت با آشپزخانه و امکانات هتلی هستند. این نوع هتل در صورت اقامت طولانی و عقد قرارداد تخفیف هم دارد. - مهمانخانه ها Guest House:
اندازه این اماکن کوچک و برای مسافران کم بودجه ایده آل است.
اندازه هتل: هتل ها را می توان بر اساس اندازه یا تعداد اتاق نیز طبقه بندی کرد.
- هتل کوچک با داشتن حداقل ۲۵ اتاق
- هتل متوسط با داشتن ۲۶ تا ۱۰۰ اتاق
- هتل بزرگ با داشتن ۱۰۱ تا ۳۰۰ اتاق
- هتل خیلی بزرگ با داشتن بیش از ۳۰۰ اتاق
- هتل عظیم با داشتن بیش از ۱۰۰۰ اتاق
مدت اقامت: هتل ها را می توان بر طبق مدت اقامت مهمانان طبقه بندی کرد.
مدت اقامت در متل ها و هتل های پایین شهر معمولا کوتاه است؛ در عوض، مدت اقامت در هتل های تفریحی، هتل های شناور و هتل های حومه شهر معمولا طولانی است.
سایر هتل ها به شرح زیر است:
- هتل های ترانزیت:
مانند هتل های فرودگاهی است و مدت اقامت کوتاه ( حداکثر یک هفته ) است - هتل های پانسیون:
مانند هتل آپارتمان ها برای اقامت طولانی طراحی شده است. - هتل های نیمه پانسیون:
دارای هر دو خصوصیت برای اقامت های طولانی و کوتاه هستند. - سوئیت هتل ها Suite Hotel:
مانند پانسیون اند، ولی برای مدت اقامت کوتاه تر، شاید تا شش ماه یا کمتر، طراحی شده اند. - آپارتمان های مبله Furnished Apartment:
جهت اقامت طولانی طراحی شده اند.
انواع طرح یا برنامه قیمت گذاری
این نوع طرح ها و برنامه ها شامل مواردی است چون:
- طرح کنتینانتال، طرح متعادل یا بین المللی:
شامل قیمت اتاق و صبحانه ی کنتینانتال. - طرح اروپایی:
تنها شامل قیمت اتاق است و شامل هزینه ی غذا نمی شود. - طرح امریکایی:
قیمت ها شامل اتاق و سه وعده غذاست. به این نوع طرح Pension نیز می گویند. - طرح تعدیل یافته آمریکایی:
به آن Half board نیز می گویند و شامل قیمت اتاق، صبحانه و یکی از دو وعده ی غذا یعنی ناهار یا شام میشود. - طرح برمودا:
شامل قیمت اتاق و چای صبح میشود. - طرح تخت و صبحانه Bed & Breakfast:
شامل اتاق و صبحانه ی انگلیسی است.
انواع مهمان
طبقه بندی می تواند بر اساس انواع مختلف مهمانانی که به می آیند هم انجام شود. برای مثال، تجار معمولا در هتل های پایین شهر " اقامت می کنند و توریست ها در هتل های تفریحی و شناور یا... برای درک بهتر عامل طبقه بندی، به بررسی تعدادی از انواع هتل هایی می پردازیم که بر اساس نوع مهمان طراحی شده اند و نیاز مهمانان در آنها دیده شده است
- هتل های تجاری:
متخصص در ارائه خدمات و امکانات مورد نیاز تجار و مسافران شرکتی از جمله اتاق های ملاقات، خدمات منشی گری، امکانات ارتباطی شامل اینترنت، بیزینس لانژ برای صرف غذا و نوشیدنی این مسافران در خلوت است. در اتاق های این نوع هتل امکاناتی چون اینترنت پر سرعت، خطوط مستقیم ارتباطی با خارج از کشور، میز و صندلی ارگونومی، مینی بار، کانال های متعدد تلویزیونی و همچنین سرویس ترانسفر فرودگاهی با لیموزین، لاندری، خدمات کانسیرج، کلوپ سلامت، دسترسی به زمین های ورزشی از جمله گلف و... وجود دارد. - هتل های ویژه مهمانان گروهی:
این نوع هتل ها برای جذب تعداد زیادی از مهمان در هر زمان طراحی شده و قسمت جداگانه ای هم برای انجام امور مربوط به ورود میهمان برنامه ریزی شده است، کارکنان لابی مجهز به امکانات رسیدگی به حجم زیادی از جامه دان ها هستند، آسانسور جداگانه برای جامه دان ها در نظر گرفته شده، دارای اتاق های توئین، سالن های غذاخوری بزرگ برای استفاده همزمان گروه ها، اتاق خاص راهنمایی تورها، امکانات خاص معلولین و امکانات پزشکی خاص کودکان و سالمندان نیز در دسترس مهمانان است. - هتل های ویژه مهمانان خانوادگی:
این هتل ها بیشتر در شهرهای توریستی و تفریحی قرار گرفته و دارای اتاق های تودرتو، آشپزخانه و امکانات اولیه آشپزی، سالن تفریحات، تلویزیون، سالن سرپوشیده ی بازی کودکان پارک بچه ها، مسیر خاص پیاده روی و دویدن و مکان های جداگانه برای باربیکیو است. - هتل های مخصوص همایش و کنفرانس Convention Hotels:
ین هتل ها برای استفاده متقاضیان همایش ها طراحی شده است و دارای امکانات تفریحی، سالن های خاص برپایی نمایشگاه و تشریفات است. این هتل ها ممکن است هتل های سنتی یا ریزورت با امکانات تفریحی و امکانات برگزاری همایش نیز باشد. - هتل های خوابگاه جوانان ELS | ELS or hot Youth host:
این هتل ها برای ارائه خدمات به مسافران جوان و دانشجویان طراحی شده است دارای اتاق های یک نفره، حمام و سرویس بهداشتی مشترک، سالن غذاخوری بزرگ با غذای ساده، زمین ورزش و بازی، گاه هم با سالن و تجهیزات گردهمایی و سرگرمی جوانان همراه باشد. YMCA ها بهترین نمونه این نوع اقامتگاه ها هستند.
امکانات
امکاناتی که هتل ها فراهم می آورند در طبقه بندی یا درجه بندی آنان نقش بسزایی ایفا می کند. امکانات متفاوتی که در هتل ها به وجود می آید شامل موارد زیر است:
- رستوران ها
- تلفن
- سالن تشریفات
- کلوپ های ورزشی
- امکانات خرید و فروش ارز
- امکانات ورزشی
- استخرهای شنا
- تورهای Pakage
- لاندری
- اتاق ها
- امکانات تفریحی
- کافی شاپ
- فروشگاه ها
- روم سرویس
- مراکز پزشکی
- سالن های زیبایی
- پست
- پارکینگ اتومبیل
- قنادی
امیرعباس بشاش
هتلها به عنوان مکان‌هایی برای اقامت، تغذیه، تفریح و ارائه خدمات به مهمانان شناخته می‌شوند و بر اساس نوع و کیفیت خدمات، به تقسیمات مختلفی از اقتصادی تا مجلل تقسیم می‌شوند.
صنعت هتلداری از زمانی که آغاز شد، تاکنون تحولات بسیاری را تجربه کرده و در این مقاله، ما به بررسی این تاریخچه مهم خواهیم پرداخت.